Stanisław J. Plewako,
Warszawa

Majątki ziemskie w parafii Godziesze Wielkie w końcu XIX wieku

(mapa poniżej tekstu)

W parafii Godziesze Wielkie (nad rzeką Prosną, na południe od Kalisza) ok. 1880 r. było, jak dowiadujemy się ze Słownika Geograficznego:

Obłożonych podatkami 9.418 mórg,
z których 2.752 stanowi własność większych obywateli
Słownik Geograficzny, tom II str. 646

Licząc obszary majątków mamy:
  1. Kakawa - folwark ma rozległość mr 2.055 (w 1885 r. Konstantego Grabskiego)
    Słownik Geograficzny, tom III str. 673
     
  2. Wola Droszewska - w r. 1887 rozległość mórg 777, (w 1885 r. Stefana Grabskiego, syna ww. Konstantego)
    Słownik Geograficzny, tom XIII str. 781
     
  3. Zadowice - w roku 1885 rozległość mr 1.141 - (w 1885 r. Maurycji i Lamberta Kacpra Śniechowskich
    Słownik Geograficzny, tom XIV str. 250

    Te trzy majątki, o których Słownik Geograficzny, t. I str. 60 podaje
    (w nawiasach data pierwszej wzmianki):
Na przestrzeni tej [nad Prosną] leżą odwieczne siedziby szlacheckie
Kakawa (1388) Wola Droszewska (1377) i Zadowice (1213)

w sumie zajmowały powierzchnię już 3.973 mórg, kiedy jeszcze należy doliczyć

  1. folwark Przystajnia - własność Władysława Jezierskiego h. Nowina,
    świadka w 1884 r.małżeństwa Stefana Grabskiego z córką wymienionych małżonków Śniechowskich, Sabiną,
    Przystajnia wg Słownika Geograficznego liczył w roku 1883 mr. 629  z osadą Praga, w tym
  1. grunty orne    333
  2. łąki                  55
  3. pastwiska          4
  4. las                 209
  5. nieużytki          28
    razem mórg  629

co stanowi mórg 4.602 jeśli nie liczyć majątków mniejszych niż 100 ha

A więc z tego obliczenia wychodzi prawie połowa gruntów w obszarze majątków ziemskich (49%),
chyba że dane podane w tomie 2 str. 646  Słownika Geograficznego odnoszą się do gruntów ornych i łąk (może i lasów?)
- kiedy reszta była nie opodatkowana. Na pewno zatem majątki ziemskie stanowiły od 30 do 50% gruntów
w parafii św. Bartłomieja w Godzieszach Wielkie

opr. Stanisław J. Plewako
opubl. 28.VIII.2014

poniżej fragment mapy WIG P42 S26 OPATOWEK (należy kliknąć obrazek by przejść do źródła)